Przyjęte uchwałą Rady Gminy wzory deklaracji i informacji podatkowych w zakresie podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego, zawierające oświadczenie o treści: oświadczam, że są mi znane przepisy Kodeksu karnego skarbowego o odpowiedzialności za podanie danych niezgodnych z rzeczywistością, są niezgodne z przepisami prawa i stanowią przekroczenie kompetencji organów jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie.
Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny wyroku z dnia z dnia 11 lipca 2017 r. (sygn. II FSK 1219/17).
Kompetencje Rady Gminy
Zgodnie z przepisami prawa do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach.
Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Wobec tego, rada gminy określa, w drodze uchwały, wzory formularzy, na podatek (rolny, leśny, podatek od nieruchomości). W formularzach będą zawarte dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania, niezbędne do wymiaru i poboru podatku.
Rażące naruszenie prawa?
W przywołanym wyroku, podejmując uchwałę rada gminy miała w zamiarze wymóc na podatnikach wypełnianie deklaracji na podatek zgodnie z prawdą.
Sąd jednak stanął na stanowisku, iż regulacje prawne nie przewidują prawa rady gminy do wydawania uchwał dotyczących wzoru deklaracji podatkowej w zakresie wiedzy deklarującego o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Nie można nawet wykluczyć, że podpisanie i złożenie deklaracji zawierającej sporne w ocenie oświadczenie stwierdzać będzie nieprawdę. Podatnik nie ma obowiązku znać poszczególnych regulacji prawa karnego i jeżeli nie zostanie w tym przedmiocie pouczony, to postępując zgodnie z wzorem deklaracji może podpisać niezgodne z rzeczywistością oświadczenie w tym przedmiocie.
Analogiczne w tym temacie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w prawomocnym wyroku z dnia 9 czerwca 2016 r. (sygn VIII SA/Wa 948/16). Owo uchybienie w postaci zamieszczenia klauzuli o odpowiedzialności podatnika za podanie danych niezgodnych z prawdą, zdaniem Sądu, nie tylko narusza przepisy ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatku leśnym, ale stanowi istotne naruszenie przepisów ustawy zasadniczej: art. 7 w zw. art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji RP. Wymaga przy tym podkreślenia, że w myśl zasad praworządności i legalności, wynikających z art. 7 Konstytucji RP, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, co oznacza, że mogą czynić tylko to, na co prawo wyraźnie im zezwala lub co wyraźnie nakazuje.
Czy semantyczna niezręczność….?
O tym, że mamy do czynienia wyłącznie z semantyczną niezręcznością i w rezultacie z nieistotnym naruszeniu prawa orzekł NSA w wyroku z dnia 5 maja 2016 r. (sygn II FSK 4/16). Zdaniem niniejszego Sądu problem dotyczy bardziej strony redakcyjnej, niż zagadnienia zgodności z prawem postanowień aktu prawa miejscowego. Jeśli zatem jego utrzymanie w porządku prawnym nie powoduje zagrożenia dla interesów i praw jednostki, a określony uszczerbek mogłaby wywołać jedynie nieprawidłowa interpretacja odpowiedniego fragmentu uchwały, są pełne podstawy do tego, aby mówić jedynie o drobnym, mało znaczącym uchybieniu (nieistotnym naruszeniu prawa w rozumieniu przepisów ustaw samorządowych), bądź zwykłej niezręczności językowej uchwałodawcy. Wobec tego wspomniane oświadczenie jest elementem zbędnym, ale nie wywołuje ono negatywnych skutków, nie nakłada dodatkowych obowiązków oraz stanowi informację dla składającego deklarację, że ponosi odpowiedzialność karną skarbową.
Ale….odpowiedzialność karna-skarbowa nadal obowiązuje
Brak klauzuli o odpowiedzialności karna-skarbowej we wzorze deklaracji na podatki lokalne, nie wyłącza tej odpowiedzialności w ogóle. Nadal, w myśl art. 56 ustawy kodeks karny skarbowy podatnik który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.
