Polski Ład, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. rozszerzył katalog podmiotów podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zmiana dotknęła głównie członków zarządów spółek pełniących swoje funkcje na podstawie powołania, którzy nadal nie podlegają składkom z tytułu ubezpieczeń społecznych (ZUS), jednakże oprócz 17% i 32% PIT zostali obciążeni 9% składką zdrowotną. Do końca 2021 r. jedynym obciążeniem osób powołanych do zarządu był PIT.

W związku z tym, zasiadanie w zarządzie własnej spółki na podstawie powołania, poza faktyczną możliwością kierowania tą spółką, gwarantowało w pełni legalne i nisko obciążone wypłacanie pieniędzy ze spółki.

Polski Ład poprzez art. 66 ust. 1 pkt. 35a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obciążył składką zdrowotną osoby „z powołania”.

Pierwotnie, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów wydawało się, że składką zdrowotną będą objęci także prokurenci, ale.. jednak nie!

Prokurenci nie są obciążeni ZUS-em, ani składką zdrowotną w 2022 r. Jedynym obciążeniem fiskalnym jest PIT na skali podatkowej.

Początkowe rozumienie przepisów opierało się na znowelizowanym art. art. 66 ust. 1 pkt. 35a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który mówi, że ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania.

Przepis ten należy czytać w związku z art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który stanowi, że w przypadku nieobliczania zaliczki na PIT przez płatnika od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł.

Art. 83 ust 2 ww ustawy dotyczy właśnie prokurentów, gdyż od wynagrodzenia prokurenta płatnik (spółka) nie oblicza (i nie potrąca) w trakcie roku zaliczek na PIT. Dzięki temu prokurenci nie są objęci składką zdrowotną.

To, że spółka od wynagrodzenia prokurenta nie pobiera zaliczek na podatek potwierdzają organy podatkowe – np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 8 września 2021 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.621.2021.1.EC).

Na spółce ciąży obowiązek sporządzenia i przekazania ww. osobie, jak i właściwemu urzędowi skarbowemu, informację o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11).

Ta sama interpretacja podatkowa precyzuje, że prokurent rozlicza się z fiskusem samodzielnie po zakończeniu roku podatkowego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Wtedy też prokurent ma prawo rozliczyć kwotę wolną od podatku, tj. zmniejszyć należy podatek o kwotę 5100 zł.

Wynagrodzenie prokurenta pełniącego funkcję na podstawie powołania może być kosztem uzyskania przychodu dla spółki zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Taką wykładnię prezentuje Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 28 lipca 2015 r., nr ITPB3/4510-201/15/JG.

Czy łatwo zostać prokurentem? – To zależy.

Zasadniczo wystarczy uchwała zarządu, ale nie można być jednocześnie prokurentem i członkiem zarządu, a to może rodzić pewne komplikacje związane chociażby z ustąpieniem z zarządu – bez kilku uchwał i aktualizacji KRS – u się nie obędzie.

Estońska pułapka na prokurentów! – Przepisy o estońskim CIT (art. 28m ust. 4 pkt 1 CIT) mówią, że do pewnego progu kwotowego wynagrodzenie dla osób „udziałowców” spółki nie stanowi ukrytych zysków podlegających opodatkowaniu.

Przepis ten wymienia, że ten płaszcz ochronny dotyczy przychodów:

• ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 PIT),
• przychodów z tytułu zasiadania w zarządzie i radzie nadzorczej (art. 13 pkt 7 PIT),
• przychodów z tytułu umowy zlecenia (art. 13 pkt 8 PIT),
• przychodów z kontraktu menedżerskiego (art. 13 pkt 9 PIT)

Niestety, wynagrodzenie prokurenta kwalifikowane jest na gruncie ustawy o PIT jako przychód z innych źródeł (art. 20 ust.1 PIT), więc jeżeli prokurentem z powołania jest „udziałowiec” to jego wynagrodzenie już od pierwszej złotówki jest dla spółki ukrytym zyskiem.

W związku z powyższym, decyzji o zostaniu prokurentem nie należy podejmować pochopnie.