Istotną rolę dla organów podatkowych odgrywają informacje podatkowe, stanowiące jedno ze źródeł wiedzy pozwalających na weryfikację posiadanych danych czy też ustalenie powstania oraz wywiązania się z ciążących na podatnikach zobowiązań podatkowych. W ostatnim czasie coraz większa liczba przedsiębiorców otrzymuje od organów wezwanie o udzielenie informacji podatkowej – warto więc wiedzieć jakie są prawa i obowiązki w tym zakresie.

Otrzymane wezwanie – czy mam obowiązek na nie odpowiedzieć?

Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (czyli po prostu przedsiębiorcy) mają obowiązek sporządzania i przekazywania informacji na pisemne żądanie organu podatkowego. Przepis Ordynacji podatkowej wprowadzający taki obowiązek (tj. art. 82 § 1 pkt 1) wskazuje na jego zakres – dotyczy on zdarzeń wynikających ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy, mogących mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego osób lub jednostek, z którymi zawarto umowę. Na przedsiębiorcy ciąży obowiązek udzielenia odpowiedzi na takie wezwanie – niezłożenie w terminie wymaganej informacji podatkowej stanowi przestępstwo skarbowe sankcjonowane karą przewidzianą w Kodeksie Karnym Skarbowym. Warto wspomnieć, że odpowiedzialności karnej skarbowej podlega również podanie nieprawdziwych informacji.

Czy obowiązek udzielenia informacji wynika wyłącznie z Ordynacji?

Przedsiębiorców nie powinno zmylić lakoniczne uregulowanie wynikające z przepisów Ordynacji podatkowej – szczegółowe przypadki oraz zakres żądanej informacji, termin i tryb ich sporządzenia i przekazywania został bowiem uregulowany w wydanym przez Ministra Finansów w dniu 24 grudnia 2002 roku rozporządzenia w sprawie informacji podatkowych. Kwestia uregulowania tak istotnych kwestii w akcie prawnym rangi podstawowej jakim jest rozporządzenie może budzić pewne wątpliwości. Z przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wywiedziona została zasada, zgodnie z którą wszelkie obowiązki podatników powinny wynikać z aktów rangi ustawowej, tymczasem w danym przypadku wyznaczenie granic tego obowiązku następuje w drodze rozporządzenia.

Dodatkowy wymóg w zakresie podmiotów obowiązanych do udzielenia informacji

Przepisy Rozporządzenia zawężają krąg przedsiębiorców – osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, zobowiązanych do udzielania informacji podatkowych, poprzez wskazanie, że są oni zobowiązani do sporządzenia i przekazania informacji podatkowej na żądanie organu, jeżeli:

1. wartość należności albo zobowiązania wynikającego z jednorazowej umowy przekroczyła równowartość 3000 euro – w takim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy tej umowy,

2. suma należności albo suma zobowiązań wynikających z takich umów zawartych w roku podatkowym z tym samym podmiotem przekroczyła równowartość 10 000 euro – w takim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy wszystkich umów zawartych z tych podmiotem, bez względu na wartość należności lub zobowiązań wynikających z poszczególnych umów.

Ograniczenie takie przewidziano również w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, jeżeli suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z takich umów zawartych w roku podatkowym z tym samym podmiotem przekroczyła równowartość 10 000 euro – wówczas obowiązek sporządzenia informacji dotyczy wszystkich umów zawartych z podmiotem.

W sytuacji, w której nie przekraczamy ww. limitów nie można jednak pozostawić wezwania do udzielenia informacji podatkowej bez odpowiedzi. Konieczne jest przygotowanie w odpowiedzi pisma dla organu podatkowego, w którym wskażemy, że limit nie został przekroczony, a w rezultacie – nie ciąży na nas obowiązek sporządzenia i przekazania informacji podatkowej organowi podatkowemu.

Jakie konkretnie informacje przedsiębiorca jest zobowiązany przekazać?

Z przepisów Ordynacji podatkowej wynika, że obowiązek ten dotyczy zdarzeń wynikających ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy, mogących mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego osób lub jednostek z którymi zawarto umowę. W praktyce organy żądają podania informacji o zawieranych transakcjach ze wskazanym podmiotem oraz podanie dat zawarcia umów, okresu ich obowiązywania i przedmiotu. Niestety, w praktyce często zdarzają się sytuacje w których organy podatkowe żądają przekazania informacji takich jak sposób udokumentowania poszczególnych transakcji, szczegółów dotyczących płatności (formy, wysokości i terminów) czy nawet przekazania określonych dokumentów. W orzecznictwie wskazuje się jednak, że organ powinien ograniczyć zakres żądanych danych do niezbędnego minimum. Ponadto, treść przepisu stanowi wprost o przekazywaniu informacji, więc przedsiębiorca nie jest zobowiązany do przekazania jakichkolwiek dokumentów.

Kiedy odpowiedzieć na wezwanie organu podatkowego?

Odpowiedź na to pytanie również zawiera Rozporządzenie w sprawie informacji podatkowych. Zgodnie z przepisami, informację podatkową sporządza się za okresy wskazane w żądaniu naczelnika urzędu skarbowego i przekazuje w terminie 30 dni od dnia doręczenia żądania. Niestety, w praktyce organy podatkowe nie przykładają wielkiej uwagi do tego terminu i bardzo często wskazują termin 14-dniowy czy nawet 7-dniowy. W takiej sytuacji dla bezpieczeństwa warto dochować terminu wskazanego przez organ podatkowy, dzięki temu zaoszczędzając sobie dodatkowej korespondencji z fiskusem. Niemniej w mojej ocenie przekroczenie tego terminu i dochowanie terminu wynikającego z rozporządzenia nie powinno wywołać negatywnych konsekwencji dla przedsiębiorcy.

Jak odpowiedzieć na wezwanie organu podatkowego?

Informacja podatkowa powinna zostać sporządzona i przekazana organowi podatkowemu zgodnie z urzędowym wzorem, tj. formularzem ORD-TK. Pola formularza nawiązują do zakresu informacji jaki może być żądany przez organ podatkowy. W ORD-TK przedsiębiorca jest zobowiązany wskazać dane stron umowy, okres wskazany w żądaniu organu podatkowego oraz datę, przedmiot i wartość umowy.

Podsumowując…

Udzielenie przez przedsiębiorcę organowi podatkowemu na jego żądanie informacji podatkowej jest obowiązkiem przedsiębiorcy, stanowiącym dla fiskusa jedno ze źródeł informacji o obowiązkach podatkowych podatników. Podatnik który otrzymał takie wezwanie, znając swoje prawa i obowiązki w tym zakresie, nie ma jednak powodów do zmartwień – nie należy się zatem obawiać takiego wezwania.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.