Wszystko wskazuje na to, że okres jesienny rozpoczął się na dobre. Wielkimi krokami zbliża się październik, a daleko w tle majaczy wizja 1-ego grudnia. Z pozoru niewinny i niezwiązany z żadnymi doniosłymi wydarzeniami termin jest jednak bardzo ważny dla podatkowego ustawodawcy, a co się z tym wiąże – również dla każdego podatnika. Chcąc bowiem wprowadzić zmiany w podatkach, które będą obowiązywały już od 1 stycznia 2019 roku, nowelizacje ustaw podatkowych powinny zostać ogłoszone na co najmniej 30 dni przed ich wejściem w życie, czyli najpóźniej do końca listopada.
Odliczanie czas zacząć
Zgodnie z przyjętym przez Trybunał Konstytucyjny stanowiskiem, zmiany w zakresie podatków powinny być ogłaszane co najmniej na miesiąc przed końcem poprzedniego roku podatkowego, co wiąże się z wymogiem co najmniej miesięcznego vacatio legis (z łacińskiego: próżnowanie ustawy, częściej znane jako leżakowanie ustawy). W praktyce oznacza to, że najbliższe dwa miesiące ustawodawca z pewnością wykorzysta na intensywne i wzmożone prace legislacyjne, próbując wygrać wyścig z nieubłagalnie pędzącym czasem. Skutki tej niespodziewanej aktywności odczują wszyscy podatnicy, którzy przez najbliższy czas zarzucani będą różnego rodzaju informacjami, newsami oraz komunikatami. Dlatego też zanim zaleją nas kolejne liczące setki stron projekty nowelizacji i ich uzasadnienia, dokonajmy niejakiego audytu ustawodawcy i sprawdźmy, jakimi nowelizacjami się już zajmuje (chociaż teoretycznie nie musi się spieszyć), a jakie czekają cierpliwie na swoją kolej (a w których to przypadkach zaawansowane prace legislacyjne byłyby już wskazane).
Ustawa o exit tax, czyli spiesz się powoli
Jedną z budzących najwięcej emocji planowaną nowelizacją jest wprowadzenie do PIT i CIT tzw. podatku exit tax, czyli podatku od wyjścia/niezrealizowanych zysków. Długo wyczekiwany projekt pojawił się na stronach Rządowego Centrum Legislacji w dniu 27 sierpnia 2018 roku i obecnie znajduje się na etapie opiniowania, w związku z czym nie został jeszcze przekazany do Sejmu. Wejście w życie tej ustawy jest planowane na dzień 1 stycznia 2019 roku i tak też utrzymuje w wypowiedziach prasowych Ministerstwo Finansów. Wprowadzenie do krajowych porządków prawnych państw członkowskich UE opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku przeniesienia aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu wynika z obowiązku wdrożenia przepisów Dyrektywy Rady UE 2016/116 z dnia 12 lipca 2016 roku, zwaną Dyrektywą ATAD. Uważna lektura przepisów prowadzi jednak do wniosków, że przepisy te państwa członkowskie mają stosować od dnia 1 stycznia 2020 roku. Oczywiście, nie trzeba zwlekać do tego terminu i wymagane przepisy można wprowadzić prędzej, jednak czy nie lepiej by było przeznaczyć więcej czasu na przeprowadzenie rozsądnej procedury legislacyjnej, w tym przede wszystkim na konsultacje publiczne? Jak wynika z pisma Ministerstwa Finansów termin na zgłoszenie uwag do liczącego bagatela 155 stron projektu ustawy oraz 202-stronicowego uzasadnienia wynosił 14 dni od dnia otrzymania pisma. Termin ten jest terminem krótszym niż standardowy 21 – dniowy termin na konsultacje publiczne przyjęty w uchwale nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 roku Regulamin pracy Rady Ministrów. Wyznaczenie terminu krótszego wymaga szczegółowego uzasadnienia, co w danej sprawie uzasadniono pilnością sprawy związaną z planowanym wejściem w życie przepisów od dnia 1 stycznia 2019 roku.
Zmiany w VAT, czyli cisza przed burzą
Na naszym blogu pisałyśmy już o zbliżających się zmianach w opodatkowaniu podatkiem VAT bonów, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2019 roku (kliknij tu). Na stronie Rządowego Procesu Legislacyjnego w ostatnim czasie nie pojawiły się żadne dodatkowe projekty dotyczące zmian w VAT, co nie oznacza, że ustawa o VAT uchroni się przed kolejną rewolucją. Należy bowiem mieć na uwadze, że zgodnie z art. 199a Dyrektywy 2006/112 państwa członkowskie mogą do dnia 31 grudnia 2018 i na okres co najmniej dwóch lat postanowić, że osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest podatnik, na rzecz którego wykonywana jest dowolna usługa lub dostarczany dowolny towar spośród wymienionych w przepisie (tzw. odwrotne obciążenie). W polskim porządku prawnym lista towarów i usług objętych odwrotnym obciążeniem znajduje się w załącznikach 11 i 14 do ustawy VAT. W praktyce oznacza to, że stosowanie mechanizmu reverse chargé w stosunku do większości towarów i usług objętych załącznikiem 11 i 14 (usługi budowlane) powinno zostać zlikwidowane od dnia 1 stycznia 2019 roku. Jak dotąd w tym zakresie nie pojawił się oficjalny projekt ustawy, niemniej ukazujące się informacje wskazują na kierunek w jakim najpewniej podąży Minister Finansów. Już w dniu 7 maja tego roku Rząd złożył wniosek do Komisji Europejskiej który ma umożliwić Polsce zastosowanie obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności w podatku VAT w branżach zajmujących się obrotem towarami wrażliwymi czy branży budowlanej. Prowadzi to do wniosku, że w większości przypadków objętych do tej pory załącznikiem nr 11 i nr 14 do ustawy VAT nastąpi zastąpienie odwrotnego obciążenia mechanizmem podzielonej płatności w VAT. Powyższe rozwiązanie musi jednak zostać zaakceptowane przez Komisję Europejską. Na razie trudno przewidzieć jakie rozwiązania w tym zakresie zaproponuje ustawodawca, dlatego też z niecierpliwością czekamy na oficjalny projekt zmian w VAT.
Stawki i deklaracje VAT, czyli raczej niespodzianek nie będzie
W zakresie VAT należy również mieć na uwadze, że do dnia 31 grudnia 2018 roku obowiązują podwyższone stawki VAT: 23% (zamiast 22%), 8 % (zamiast 7%). Mimo braku oficjalnego projektu w tym zakresie Rząd podjął już decyzję o ponownym przedłużeniu obowiązywania podwyższonych stawek VAT. Mimo szumnych zapowiedzi medialnych wydaje się, że z dniem 1 stycznia 2019 roku nie przestaną również obowiązywać przepisy w zakresie obowiązkowego składania deklaracji VAT. Z uwagi na konieczność zmian prawnych, bieżące analizowanie JPK oraz kwestie technologiczne rezygnacja z deklaracji VAT najpewniej zostanie przesunięta na późniejszy czas.
Uproszczenie rozliczeń w PIT, czyli łyżka miodu w beczce dziegciu
Jedną z pozytywnych zmian jakie Ministerstwo Finansów zaplanowało od 1 stycznia 2019 roku dla podatników (na razie tych nieprowadzących działalności gospodarczej) jest brak konieczności sporządzania przez nich samodzielnie zeznań podatkowych. Deklaracja PIT-37 zostanie przygotowana przez KAS, a podatnik będzie mógł wybrać, czy chce skorzystać z zeznania przygotowanego przez fiskusa czy samodzielnie wypełnić i złożyć zeznanie podatkowe do urzędu skarbowego. Od rozliczeń za 2019 roku zeznania podatkowe będą również przygotowywane dla podatników prowadzących działalność gospodarczą (tj. deklaracje PIT-36, PIT-36L, PIT-28). Ustawa przewidująca uproszczenie systemu podatkowego dla podatników PIT ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku. Pierwsze posiedzenie Sejmu w tej sprawie odbyło się w dniu 12 września, obecnie projekt znajduje się w Komisji Finansów Publicznych.
Podsumowując
Powyższy artykuł dotyka jedynie najważniejszych zmian, jakich możemy spodziewać się w najbliższym czasie. Z pewnością zbliżający się okres będzie obfitował wysypem projektów ustaw i ich uzasadnień. Ustawodawca z pewnością nie ograniczy się jedynie do zmian w PIT, CIT i VAT, a zmiany dotkną z pewnością także podatku od nieruchomości. Trudno jest przewidzieć, jakie wyzwania ustawodawca postawi przed podatnikami oraz organami podatkowymi w związku z wdrożeniem i stosowaniem się do kolejnych zmian. Otuchą dla podatników mogą stanowić słowa Winstona Churchilla, który twierdził, że poprawa wiąże się ze zmianami, doskonałość wiąże się z częstymi zmianami. To czy polski system podatkowy choć odrobinę zbliży się do doskonałości przekonamy się już niedługo.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.
