Do Sejmu wpłynął poselski projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która likwiduje z dniem 1 stycznia 2017 roku podmiotowe zwolnienie z CIT funduszy inwestycyjnych zamkniętych.
Dlaczego FIZ nie płacą CIT ?
W przypadku inwestycji w takie fundusze, opodatkowanie dochodu następuje wyłącznie na poziomie inwestora (uczestnika) w chwili wypłaty zysku, tj. umorzenia tzw. certyfikatów inwestycyjnych. Zwolnienie samego FIZ z podatku dochodowego wynika stąd, że to nie on lecz jego inwestorzy są beneficjentami ewentualnych zysków. Sam fundusz nie ma możliwości zużycia „zarobionych pieniędzy” na własne potrzeby, ponieważ działa wyłącznie jako powiernik dysponujący cudzymi środkami. Generowane przezeń zyski nie należą do FIZ tylko do jego inwestorów.
Dwa słowa o teorii podatku dochodowego
Podatek dochodowy ma tzw. charakter bezpośredni co oznacza, że ciężar tej daniny spoczywa na tym, kto rzeczywiście uzyskał dochód – zwiększeniu uległy jego aktywa (bądź zmniejszeniu pasywa). Jak powiedziano wyżej FIZ nie posiada własnych środków a wygenerowane zyski zobowiązany jest przekazać inwestorom. Oznacza to, że zysk zwiększający aktywa jednocześnie podwyższa wartość zobowiązań względem inwestorów (pasywów). Z tych prostych przyczyn opodatkowanie FIZ stoi wbrew podstawowej regule podatków dochodowych, wedle której opodatkowaniu podlegają zyski podatnika – FIZ natomiast nie ma własnych zysków. Wszystkie zarobione przezeń kwoty po zakończeniu inwestycji podlegają wypłacie dla inwestorów.
Co odróżnia FIZ od spółek podlegających CIT ?
Wyżej opisane cechy odróżniają fundusz inwestycyjny zamknięty od spółek kapitałowych oraz spółki komandytowo akcyjnej, które są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Te ostatnie mają bowiem prawo zużywać osiągnięte zyski na własne potrzeby – np. powiększać majątek nabywając nieruchomości czy inne środki trwałe. Nakładanie na FIZ oraz spółki handlowe takiej samej daniny nie znajduje uzasadnienia w wyżej wspomnianym charakterze bezpośrednim podatku dochodowego.
Pośpiech nie jest wskazany przy podatkach
Niezależnie od powyższego trzeba zauważyć, że planowane wejście w życie zmienionych przepisów (1 stycznia 2017 r.) stanowi jaskrawe naruszenie konstytucyjnej zasady ochrony interesów w toku. Zaledwie miesięczne vacatio legis (ustawa musi być opublikowana przed 30 listopada 2016 r.) oraz brak jakichkolwiek konsultacji społecznych co do planowanych rozwiązań (mamy do czynienia z projektem poselskim) stanowią zaskoczenie dla inwestorów, którzy mają przecież prawo oczekiwać stabilnego prawa.
Jako uzasadnienie planowanych rozwiązań wskazano, że FIZ wykorzystywane są dla celów agresywnej optymalizacji podatkowej. Warto jednak przypomnieć, że administracja podatkowa posiada potężne narzędzie zwalczania nieprawidłowości w postaci tzw. klauzuli obejścia prawa podatkowego. Nic nie stoi na przeszkodzie aby było ono wykorzystywane przeciwko nieuczciwym podatnikom. Nałożenie „z dnia na dzień” na FIZ obowiązków podatkowych dotknie nie tylko tych, którzy unikają płacenia podatków ale również tych, którzy, w zaufaniu do prawa, zainwestowali posiadane środki finansowe.
Trudno oprzeć się wrażeniu, że ten pośpiech pozwoli na złapanie niewielkiej liczby pcheł za to z pewnością może sprawić, że oszczędności części inwestorów zostaną „wylane z kąpielą…”.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.
