Sprawa dotyczyła podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podwyższenia kapitału zakładowego spółki komandytowo-akcyjnej w związku z wniesieniem do tej spółki wkładu niepieniężnego w postaci: akcji innej spółki komandytowo-akcyjnej, akcji spółki akcyjnej oraz udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zdaniem spółki powyższe czynności nie podlegają PCC ze względu na przepisy dyrektywy Rady 2008/7, w szczególności zawarty w niej art. 5 ust. 1 lit. e, który wyklucza opodatkowanie czynności restrukturyzacyjnych polegających m.in. na przejęciu przez spółkę kapitałową udziałów dających większość głosów w innej spółce kapitałowej, pod warunkiem że rekompensata obejmuje przynajmniej częściowo papiery wartościowe reprezentujące kapitał tej pierwszej spółki (art. 4 ust. 1 lit. b dyrektywy).
Zgodnie zaś z art. 2 ust. 1 dyrektywy przez spółkę kapitałową należy rozumieć:
a) każdą spółkę, która przyjmuje jedną z form wyszczególnionych w załączniku I;
b) każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną, których udziały w kapitale lub majątku mogą być przedmiotem transakcji na giełdzie;
c) każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną prowadzące działalność skierowaną na zysk, których członkowie mają prawo zbytu swoich udziałów stronom trzecim bez uprzedniego upoważnienia oraz odpowiadają za długi spółki, przedsiębiorstwa lub osoby prawnej tylko do wysokości swoich udziałów.
W ocenie spółki spełnia ona przesłanki z litery b) powołanego przepisu, co pozwala uznać ją za spółkę kapitałową na gruncie dyrektywy 2008/7, a w konsekwencji wykluczyć opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych planowanego podwyższenia kapitału zakładowego.
Minister Finansów uznał jednak stanowisko spółki za nieprawidłowe, twierdząc, iż regulacja art. 2 ust. 1 dyrektywy nie daje podstaw do uznania, że spółką kapitałową jest spółka komandytowo-akcyjna, której tylko część majątku spełnia warunki ustanowione w tym przepisie. Wprawdzie akcje spółki komandytowo-akcyjnej mogą być przedmiotem transakcji na giełdzie, jednakże wkłady do spółki, które nie są wnoszone na kapitał zakładowy, kryteriów tych już nie spełniają.
Rozpatrując skargę podatnika od powyższej interpretacji Ministra Finansów, WSA w Krakowie stwierdził liczne wątpliwości interpretacyjne, w związku z którymi skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące zagadnienia, czy według przepisów dyrektywy za spółkę kapitałową należy uznać spółkę komandytowo-akcyjną, jeżeli z charakteru prawnego tej spółki wynika, że tylko część jej kapitału może być przedmiotem transakcji na giełdzie.
W opinii z dnia 18 grudnia 2014 r. Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości zajął stanowisko, iż polska spółka komandytowo-akcyjna wchodzi w zakres pojęcia „spółki kapitałowej” w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. b dyrektywy 2008/7.
Rzecznik Generalny wskazał, że ze względu na mieszany charakter SKA, jej kapitał składa się z dwóch rodzajów kapitału, czyli po pierwsze, z kapitału zakładowego, odpowiadającego akcjom, który regulowany jest odpowiednio przez przepisy o spółce akcyjnej oraz, po drugie, z kapitału udziałowego powstałego z wkładów komplementariuszy, do którego stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej. Przedmiotem transakcji na giełdzie mogą być tylko akcje, a zatem jedynie część majątku SKA. Rzecznik podkreślił jednak, iż analizowany przepis nie precyzuje w tym zakresie progu, od którego spółkę należałoby uważać za spełniającą przesłanki pojęcia „spółki kapitałowej”. Co więcej, rzeczona dyrektywa w ogóle nie wymaga, aby akcje spółki były już faktycznie przedmiotem transakcji na giełdzie. Wynika z tego raczej, że zwykła możliwość takich transakcji jest wystarczająca do celów zakwalifikowania podmiotu jako spółki kapitałowej w rozumieniu tejże dyrektywy.
Rzecznik zwrócił również uwagę, iż dyrektywa 2008/7 ma na celu ograniczenie w jak największym stopniu szkodliwych skutków podatku kapitałowego dla swobody przepływu kapitału i warunków konkurencji w ramach Unii Europejskiej, oraz osiągnięcie zniesienia podatków pośrednich od gromadzenia kapitału. SKA wykazuje zaś cechy podmiotu, w którym zgromadzone są kapitały, które powinny mieć możliwość niezakłóconego przepływu wewnątrz Unii
Dodatkowo Rzecznik Generalny wskazał również, iż polską spółkę komandytowo-akcyjną można uznać za spółkę kapitałową nie tylko na podstawie art. 2 ust. 1 lit. b dyrektywy, ale także na podstawie art. 2 ust. 1 lit. c (jest ona spółką skierowaną na zysk, których członkowie mają prawo zbytu swoich udziałów stronom trzecim bez uprzedniego upoważnienia oraz odpowiadają za długi spółki, przedsiębiorstwa lub osoby prawnej tylko do wysokości swoich udziałów).
Powyższa opinia Rzecznika Generalnego stawia pod znakiem zapytania dalsze stosowanie do spółek komandytowo-akcyjnych m.in. przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczących opodatkowania wniesienia wkładu do spółki osobowej (w postaci, o której mowa w art. 4 ust. 1 lit. b dyrektywy), mimo iż na gruncie tej ustawy stanowią one bez wątpienia spółki osobowe. Opinie Rzecznika Generalnego nie wiążą wprawdzie Trybunału, jednakże w praktyce są przez Trybunał często uwzględniane. Pozostaje mieć nadzieję, iż tak właśnie stanie się w analizowanej sprawie i zakończy się ona pomyślnym dla podatników orzeczeniem Trybunałem Sprawiedliwości UE. Etapy postępowania przed TSUE można śledzić na stronie http://www.nsa.gov.pl/index.php/pol/NSA/Prawo-Europejskie/Pytania-prejudycjalne-WSA-i-NSA.
***
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.
