Z uwagi na złożoność polskich przepisów podatkowych, podatnicy coraz częściej zwracają się do Ministra Finansów z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. W razie uzyskania interpretacji niekorzystnej podatnikom przysługuje prawo do jej zaskarżenia, co nierzadko skutkuje pomyślnym wynikiem sprawy. Możliwość ta wkrótce zostanie dość ograniczona. 15 sierpnia 2015 r. wejdzie bowiem w życie nowelizacja ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wprowadzane zmiany będą polegały między innymi na znacznym sformalizowaniu skargi na interpretację indywidualną.
Tą najbardziej istotną nowością jest wprowadzenie dla wojewódzkiego sądu administracyjnego związania zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Obecnie sąd bada sprawę z urzędu, co oznacza, iż ma obowiązek uchylić błędną interpretację, nawet jeżeli skarżący źle sformułuje zarzuty. Można przypuszczać, iż związanie sądu zarzutami oraz podstawą prawną niejednokrotnie skutkować będzie oddaleniem skargi także w przypadku błędnej interpretacji. Nawet bowiem istotne okoliczności – pominięte przez skarżącego – nie będą brane pod uwagę przez sąd przy rozstrzyganiu. Co dość zabawne, w uzasadnieniu zmian ustawodawca tłumaczy fakt wprowadzenia zasady związania sądu przesłanką uzasadnionej ochrony sądowej. Skoro bowiem przedmiotem interpretacji są wyłącznie okoliczności faktyczne i stanowisko wskazane przez wnioskodawcę, to jeśli wydana interpretacja indywidualna, do której przecież podmiot ją uzyskujący nie musi się w ogóle stosować z uwagi na brak związania jej treścią, nie odpowiada jego zapatrywaniom prawnym, to tylko i wyłącznie ten podmiot powinien decydować i wskazywać w jakim zakresie oczekuje jej weryfikacji przez sąd administracyjny. Tłumaczenie to trudno uznać za zgodne z zasadami logiki.
Ponadto w powołanej nowelizacji ustawodawca wprost wskazał, wyłącznie na jakich zarzutach może być oparta skarga na interpretację. Są to: zarzut naruszenia przepisów postępowania, dopuszczenia się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Jest to katalog zamknięty, co oznacza, że jakikolwiek inny zarzut nie uzasadnia wniesienia skargi na interpretację. Takie uregulowanie zbliża skargę do WSA do skargi kasacyjnej wnoszonej do NSA, którą również oprzeć można wyłącznie na ściśle wskazanych w ustawie podstawach.
Po zmianach skarżący będzie musiał wykazać się dużo większą starannością przy formułowaniu treści skargi. Najdrobniejszy błąd będzie mógł bowiem skutkować odrzuceniem skargi ze względów formalnych bądź jej oddaleniem na skutek niewystarczającego wskazania naruszeń popełnionych przez organ. W konsekwencji działania podejmowane przez podatnika niedoświadczonego procesowo będą mogły doprowadzić do utrzymania w mocy interpretacji naruszającej prawo.
W uzasadnieniu zmian wskazano, że ich celem jest między innymi usprawnienie, uproszczenie i zapewnienie szybkości postępowania przed sądem administracyjnym, zarówno w pierwszej jak i w drugiej instancji. Należy wyrazić wątpliwość, czy powyższe zmiany realizują te cele. Być może w zamyśle ustawodawcy podatnicy z uwagi na wysoki stopień sformalizowania będą rzadziej decydować się na złożenie skargi, co w istocie doprowadzi do zmniejszenia ilości spraw, a tym samym szybszego ich rozpatrywania. Taki sam efekt może również odnieść ilość wniesionych skarg, podlegających odrzuceniu ze względów formalnych.
Na marginesie warto zwrócić uwagę, iż nowelizacja usuwa wynikającą wprost z przepisu możliwość zaskarżenia do sądu bezczynności w załatwieniu wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji podatkowej. Ustawodawca powołuje się na fakt, iż w praktyce bezczynność taka nie może wystąpić, gdyż przyjęto zasadę tzw. „milczącej interpretacji” – co oznacza, że w razie niewydania w interpretacji w ustawowym terminie uznaje się, że stanowisko podatnika zostało potwierdzone jako prawidłowe. W porównaniu z pozostałymi zmianami, jest to tylko kosmetyczna poprawka, warto ją jednak zasygnalizować.
Zmiany wchodzą w życie 15 sierpnia. Jak wynika z przepisów przejściowych, większość przepisów ustawy nowelizacyjnej znajdzie zastosowanie również do postępowań wszczętych przed dniem jej wejścia w życie. Wśród nich brak jest jednak regulacji wprowadzających wskazane wyżej zmiany, w szczególności zasadę związania sądu podstawą prawną i zarzutami skargi. Zatem skarga na interpretację indywidualną inicjująca postępowanie przed dniem 15 sierpnia będzie rozpatrywana – w zakresie analizy podstawy prawnej i zarzutów – na dotychczasowych zasadach.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.
